Godišnjica smrti kralja Aleksandra I Karađorđevića
Prije tačno 80 godina u Marselju je ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar Prvi Karađorđević.
Prilikom državne posjete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Njemačke, kralj Aleksandar Prvi ubijen je u Marselju, 9. oktobra 1934, zajedno sa francuskim ministrom inostranih poslova Lujem Bartuom.
Ubistvo i sahrana Aleksandra Prvog Karađorđevića
Na put u Francusku jugoslovenski vladar je krenuo sa željezničke stanice Topčider vozom do Kosovske Mitrovice, a zatim automobilom preko Cetinja, gdje je posjetio kuću u kojoj je rođen. Iz luke Zelenika razaračem Jugoslovenske kraljevske mornarice "Dubrovnik" isplovio je za Francusku.
U Marselju mu je priređen veličanstven doček. Svečana povorka je nešto iza 16 časova krenula iz luke i uputila se prema centru, a burno ju je pozdravio veliki broj građana Marselja.
Kada su kraljeva kola stigla na trg ispred palate Berze, oko 16 časova i 20 minuta, jedan čovjek je iskočio iz gomile, noseći u desnoj ruci buket cveća, i na francuskom viknuo: "Živeo kralj!" Iznenada je skočio s desne strane na papučicu automobila, odbacio buket cvjeća i iz revolvera ispalio više hitaca u pravcu kralja.
Francuski pukovnik Piole, koji je bio najbliži događaju, s konja je sabljom ubicu oborio na zemlju. Atentator je i u padu, sa zemlje, nastavio da puca na sve oko sebe. Zatim su dva policajca ispalila nekoliko hitaca u atentatora, koji je već bio oboren.
Kralj je ležao nepomičan na zadnjem sjedištu automobila, ministar Bartu je bio pogođen u desnu nadlakticu, a general Žorž je pogođen sa više zrna u grudni koš, nadlakticu i stomak.
Zbog gužve na ulici, automobil sa ranjenim kraljem mileo je do policijske stanice, gdje je kralju pružena prva pomoć. Međutim, lekari ništa nisu mogli da učine, jer su rane bile smrtonosne. Nekoliko minuta posle 17 časova kralj Aleksandar Prvi Karađorđević izdahnuo je ne dolazeći svjesti.
Ministar Bartu je prevezen u operacionu salu bolnice "Božji dom", gdje je izdahnuo. Teško ranjen general Žorž uspješno je operisan.
Atentator Vladimir Georgijev Kerin, zvani Vlado Černozemski, pogođen s više metaka u tijelo, isječen udarcima sablje i linčovan od gnevne mase. Prebačen je u kancelariju marseljske službe bezbjednosti, gdje je i umro.
Ispraćaj od Splita do Oplenca
Kovčeg sa tijelom ubijenog jugoslovenskog kralja je istim brodom kojim je otputovao u Francusku, najpre stigao u Split, a potom je transportovan specijalnim vozom, preko Zagreba, u Beograd.
Kralj Aleksandar je sahranjen 18. oktobra na Oplencu u zadužbini svog oca Petra Prvog Karađorđevića.
Stotine hiljada ljudi cijelim putem odavalo je počast ubijenom vladaru, a u stanicama gdje je voz stajao, intonirana je trodjelna jugoslovenska himna (Bože pravde – Lijepa naša – Napred zastave slave).
Prava verzija tragične sudbine kralja Aleksandra, koji je bio stub jedinstvene države Južnih Slovena i novog evropskog poretka na jugoistoku Evrope, ostala je nerazjašnjena.
Mnogi istoričari i poznavaoci tog vremena tvrde da su iza atentata stajale tajne službe zemalja, koje su težile reviziji Versajskog poretka (Italija, Njemačka, Mađarska), dok su izvršioci bili članovi ustaške organizacije, koju je predvodio Ante Pavelić i članovi probugarske struje VMRO-a.
Danas obilježavanje godišnjice u Srbiji i Marseju
Državna ceremonija povodom obeležavanja 80. godišnjice od smrti kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića biće održana danas u crkvi Svetog Đorđa na Oplencu kod Topole.
Lovorove vjence na sarkofag kralja će položiti predstavnici Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Ministarstva odbrane i Vojske Srbije kao i Opštine Topola.
Vjence će položiti i udruženja građana opredeljenih za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije, najavio je Odbor Vlade Srbije za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova koji je organizator centralne komemorativne svečanosti.
Komemorativne svečanost biće održana danas i u Marseju gde će biti položeni vjenci na spomenik Aleksandru Karađorđeviću i tadašnjem ministru spoljnih poslova Francuske Luju Bartu, saopštio je Beli dvor.
